0

BEĞENDİM

0

Budur’daki Boubon Antik Kenti’nde Kaçırılan Eserin İadesi

Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Anadolu tarihinin kayıp hazinelerinden biri olan Burdur’daki Boubon Antik Kenti kökenli bronz heykel, milattan sonra 2. veya 3. yüzyıla tarihlendirilmektedir. Bu heykel, 1960’lı yıllarda kaçak kazılarla yurt dışına kaçırılmış ve uzun yıllar boyunca farklı sahipler tarafından el değiştirmiştir. Heykel, ABD’nin Ohio eyaletinde bulunan Cleveland Sanat Müzesi koleksiyonuna dahil olmuş ve Türkiye, 65 yılı aşkın bir süredir bu eserin iadesi için mücadele etmiştir.

Boubon Antik Kenti’nden kaçırılan bu değerli eserin durumu, arkeolog Prof. Dr. Jale İnan’ın öncülüğündeki araştırmalarla gündeme getirilmiştir. Ancak, Marcus Aurelius heykelinin Türkiye’ye iadesi bugüne kadar mümkün olmamıştır.

Bakanlık Tarafından Bilimsel Kanıtlar

Kültür ve Turizm Bakanlığı, heykelin Boubon Antik Kenti’ndeki Sebasteion yapısına ait olduğunu kanıtlamak için uzun süreli araştırmalar ve önceki yıllarda toplanan bilimsel verilere başvurmuştur. Bakanlığın arşiv belgeleri, akademik araştırmalar ve antik kentteki kazı çalışmaları, heykelin orijinal yerini net bir şekilde ortaya koymuştur. Bu süreçte, heykelin kaçarak yurt dışına gitmeden önceki durumu hakkında bilgi sahibi olan görgü tanıklarının ifadeleri de önemli bir yer tutmuştur. Bu verilerin ışığında, Manhattan Bölge Savcılığı ve Amerikan İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi (HSI), Türkiye’nin iade talebini haklı bularak Cleveland Sanat Müzesi’ndeki heykel üzerinde el koyulmasına karar vermiştir.

Cleveland Sanat Müzesi’nin İtirazı

Cleveland Sanat Müzesi, el koyma kararına karşı Ekim 2023’te mahkemeye başvurmuş ve heykelin kökeninin kesin olmadığı yönünde bir itirazda bulunmuştur. Kültür ve Turizm Bakanlığı ise, müzenin bilimsel analiz çalışmaları yapılması talebini olumlu karşılayarak iş birliği yapma kararı almıştır. Bakanlık uzmanlarının gözetiminde, 2024 yılının Mayıs ayında heykelin müzede silikon ayak kalıbı alınarak, Boubon Antik Kenti’ndeki bronz heykel kaideleriyle birebir uyumlu olduğu tespit edilmiştir.

Bunun yanı sıra, Cleveland Müzesi tarafından yetkilendirilen arkeometri uzmanı Prof. Dr. Ernst Pernicka ve bakanlığın uzman konservatörleri, Boubon Antik Kenti ile Burdur Müzesi’nde bulunan Boubon kökenli Valerianus heykeli ve Marcus Aurelius heykelinden kurşun izotop, taş ve toprak analizleri için numuneler almışlardır. Ayrıca, Almanya’daki Curt Engelhorn Arkeometri Merkezi laboratuvarlarında yapılan analizler, heykelin Boubon’da uzun yıllar boyunca gömülü kaldığını kesin olarak kanıtlamıştır. Bu bilimsel bulguların ardından, Cleveland Sanat Müzesi, Marcus Aurelius heykelinin Türkiye’ye iadesini kabul etmiş ve bu karar Manhattan Bölge Savcılığı tarafından Türkiye’ye bildirilmiştir.

Kültürel Mirasın Korunması

Kültür ve Turizm Bakanlığı, New York Manhattan Bölge Savcılığı ve Amerikan İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi ile 2021’de başlayan iş birliği sayesinde, Lucius Verus, Septimius Severus ve İmparator Caracalla’ya ait heykeller de dahil olmak üzere birçok Boubon kökenli eserin ana vatanına dönmesine katkıda bulunmuştur. Marcus Aurelius heykelinin iadesi, Türkiye’nin tarihi eser