0

BEĞENDİM

0

İzmir’deki Deprem ve Bina Güvenliği Üzerine Değerlendirme

İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Celalettin Kozanoğlu, İstanbul’un Silivri ilçesinde meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki depremin ardından İzmir’in bina güvenliği hakkında önemli değerlendirmelerde bulundu. Prof. Dr. Kozanoğlu, İstanbul’daki depremin ucuz atlatıldığını belirterek can kaybı olmamasının sevindirici bir durum olduğunu ifade etti. Bununla birlikte, depremin Türkiye’nin bir gerçeği olduğunu vurguladı.

Prof. Dr. Kozanoğlu, “Deprem karnemiz iyi değil.” diyerek, toplumda asıl korkulması gerekenin çürük binalar olması gerektiğini dile getirdi. İzmir’deki bina stokunun yaklaşık 1 milyon olduğunu ve bu binaların büyük bir kısmının 11 merkez ilçede yer aldığını belirtti. İzmir’in yaş ortalaması yüksek binalardan oluştuğunu ancak bunun tek başına bir tehlike anlamına gelmediğini ifade etti. Fakat eski binaların kontrol edilmesinin şart olduğunu vurguladı. “İzmir’de neredeyse her iki binadan biri, 1998 öncesi deprem yönetmeliğine göre yapılmış. Bu binaların çoğu da 35-40 yaşın üzerinde.” diyerek acil kontrol edilmesi gereken bina sayısının 150-200 bin civarında olduğunu belirtti.

Prof. Dr. Kozanoğlu, insanlarımızın binalarında yapılacak tadilatlar sırasında mühendis desteği almadığını ve “Bu kadardan bir şey olmaz” düşüncesiyle hareket ettiğini kaydetti. Ancak bu durumun deprem anında büyük yıkımlara ve can kayıplarına yol açabileceğine dikkat çekti. Kahramanmaraş depremi ile İzmir depreminde ağır hasar gören binalardaki yapısal hataların da göz önüne serildiğini söyleyerek, kolon veya kiriş kesmenin tehlikesine dikkat çekti. “Binanın kolonunu ya da kirişini kesmek, benim gözümde kasten insan öldürmekle aynıdır.” şeklinde bir uyarıda bulundu.

Devamında, İzmir’de yüzde 35 civarında kaçak yapı bulunduğunu belirten Prof. Dr. Kozanoğlu, bu oranın yüksek olduğunu ifade etti. “Korkup beklemek, deprem olursa ne yapacağız diye düşünmek çözüm değil. Bu konuda bilinçlenmeliyiz.” diyerek, vatandaşların binalarından emin olmadıkları sürece kontrol ettirmeleri gerektiğini önerdi. Ayrıca güçlendirme ihtiyacı olan binalar için harekete geçilmesi gerektiğini vurguladı. Kentsel dönüşümün önceliklendirilmesi gerektiğine de değindi.

Deprem anında yapılacaklarla ilgili yeterli bilgiye sahip olmadığımızı belirten Prof. Dr. Kozanoğlu, yaşanan son depremde evlerden atlayan kişiler ve merdivenlere koşanları gördüğünü ifade etti. İzmir’in deprem karnesinin iyi olmadığını ve bu durumun en son 30 Ekim 2020’de meydana gelen depremin ardından da net bir şekilde görüldüğünü vurguladı. “ İzmir’in 17 Ağustos’u, 6 Şubat’ı olmasın. Yeni bir felaket de İzmir’de yaşanmasın.” diyerek acil önlemler alınması gerektiğinin altını çizdi.

Son olarak, vatandaşların da bu konuda daha hassas ve bilinçli davranmaları gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Kozanoğlu, 2025 yılı itibarıyla hâlâ kolon kesimi ve yapı güvenliği üzerinde yeterince bilgi sahibi olunmadığını belirtti. “Karot testi binayı zayıflatmaz” açıklamasını yaparak, inşaat sürecinde yapılacak eklemelerin kesinlikle mimari projelerde önceden belirlenmesi gerektiğini ifade etti. Statik hesaplamaların yapılmadan binalara eklentiler eklemenin tehlikeleri hakkında uyarılarda bulunarak, bu hataların sona ermesi gerektiğini vurguladı.

Prof. Dr. Kozanoğlu’nun açıklamaları, İzmir’deki bina güvenliğinin artırılması ve depremle ilgili bilinçlenme açısından önemli bir uyarı niteliği taş