Çeltik hasadının yoğun olarak yapıldığı Keşan ve İpsala ilçelerinde, tarların ikinci ürüne hazırlanmasını hızlandırmak amacıyla yasak olmasına rağmen anız yakılması, hava kalitesini ciddi şekilde etkiledi. Anızların yakılması neticesinde ortaya çıkan duman, bazı bölgelerde görüş mesafesini düşürürken, apartmanların çatı ve balkonlarına kül yağıp dışarıda nefes almak bile zor hale geldi. Dış ortamda hava kalitesinin düştüğünü belirten Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na ait Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı verileri, atmosferdeki partikül madde oranlarının arttığını ortaya koyuyor.
Keşan Kent Konseyi Başkanı ve Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Uğur Özdağlı, anız yakmanın Türkiye’de yasak olduğunu ve bu eylemin cezai yaptırımlara tabi olduğunu vurguladı. Özdağlı, 2872 sayılı Çevre Kanunu ve Tarım ve Orman Bakanlığı mevzuatlarına göre anız yakmanın çevre ve ekosisteme zarar verdiği için suç sayıldığını aktararak, “2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 20. maddesi gereği, anız yakanlara idari para cezası kesilmektedir. 2023 yılı itibarıyla her bir dönüm için bu ceza yaklaşık 500 ila 5.000 lira arasında değişmektedir. Yakılan anızların ormanlara veya yerleşim alanlarına yakın olması durumunda cezalar daha da artırılabilir. Ayrıca, Türk Ceza Kanunu’na göre ormanlara zarar verme durumu söz konusu olursa, TCK 169 maddesine göre 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası da alınabilir” şeklinde bilgiler verdi.
Dr. Özdağlı, anız yakmanın toprak yapısını bozarak verimliliği düşürdüğünü, biyolojik çeşitliliği yok ettiğini ve yangın riskini artırarak hava kirliliğine yol açtığını belirtti. “Anız yerine toprak işleme tekniklerinin teşvik edilmesi, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın anız yakma sezonlarında saha denetimlerini artırması ve çiftçilere gerekli eğitimlerin verilmesi gibi önlemler alınabilir” dedi. Özdağlı, bu tedbirlerin çevreyi ve tarımsal üretimi koruma amaçlı olduğunu ifade etti.
Özellikle İpsala ve Keşan ovalarında çeltik ekiminin planlaması, kaymakam tarafından yönetilen bir komisyon tarafından belirleniyor. Bu komisyon, ekim miktarını, su kaynaklarının yönetimini ve koruma tedbirlerini titizlikle belirlese de çeltik hasadı tamamlandıktan sonra bu komisyonun ortadan kaybolması endişe verici bir durum olarak öne çıkıyor.
Son günlerde artan anız yakma olayları, Keşan ve İpsala’daki halk sağlığını tehdit etmeye başladı. Özdağlı, “Son 15-20 gündür İpsala ve Keşan ovalarında gözle görülen hava kirliliği, sadece bu iki ilçeyi değil, çevre köyleri de etkileyen önemli bir sağlık tehdididir” dedi. Anız yakımından kaynaklanan toz ve zararlı kimyasalların, havaya karışarak solunum işlevlerini tehlikeye soktuğunu belirtti. Toprak ve hava kirliliği durumunun, solunum yolu hastalıkları gibi sağlık sorunlarını artırdığına dikkat çeken Dr. Özdağlı, acil önlem alınması gerektiğini vurguladı.
Ayrıca, anız yakmasında artış gösteren hava kirliliği ve bunun getirdiği sağlık sorunları, özellikle yaşlı bireylerde KOAH, öksürük ve bronşit vakalarının artmasına neden olmaktadır. Bu durum, Keşan kaymakamı, ilçe sağlık müdürü ve diğer yetkililerin acilen harekete geçmesini zorunlu kılmaktadır. Dr. Özdağlı, İlçe Hıfzıssıhha Kurulu’nun acil karar alması gerektiğini ve yaşam kalitesinin korunması açısından zaman kaybetmeden önlem alınması gerektiğini ifade etti. Ayrıca, Kent Konseyi bünyesinde oluşturulan ve konunun takibine devam eden Kent, Çevre ve Ekoloji Meclisi’nin çalışmalarını sürdüreceğini belirtti.