24 Nisan 2025 Perşembe
Ankara Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Tabiat Varlıkları Daire Başkanlığı’nın liderliğinde, Antik Roma Tiyatrosu ve çevresindeki Arkeopark Alanı’nda gerçekleştirilen kazı çalışmaları 2022 yılında başlamıştır. Bu yılki kazı süreci, 28 Haziran 2023 itibarıyla 13 işçi ve 2 arkeologun katılımıyla devam etmektedir. Çalışmalar, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınan izinle Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.
Kazı çalışmaları esnasında, Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk dönemlerine ait bir hamam yapısı bulunmuştur. Hamamın ön kısmında yer alan debbağhane, yani tabakhane olarak adlandırılan bölüm de keşfedilmiştir. Bu yapıda, soğukluk, ılıklık, sıcaklık ve hamam suyunun temin edildiği sarnıç gibi bölümler simetrik bir biçimde yerleştirilmiştir. Projenin 2026 yılında tamamlanması planlanmaktadır ve bu yapı, Ankara’nın kültürel hayatına önemli bir katkı sağlamayı hedeflemektedir.
Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdür Yardımcısı Umut Alagöz, bu yılki kazı çalışmalarında Osmanlı hamamının tüm bölümlerinin gün yüzüne çıkarıldığını ifade etmiştir. Alagöz, bu bölgenin, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde kentin önemli kamusal yapılarına ev sahipliği yaptığını belirterek, “Tıpkı Roma döneminde olduğu gibi, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde de buranın canlılığını koruduğunu görüyoruz. Spesifik olarak, Hatip Çayı’nın kenarında, Osmanlı döneminde dericiliğin önemli bir iş kolu haline geldiğini görmekteyiz. Bu hamam yapısının da dericilere ait olduğunu düşünüyoruz” açıklamalarında bulunmuştur.
Alagöz, hamamın, 12. yüzyılda Selçukluların burada organizasyonlarını kurmaya başlamasıyla büyük bir sosyal yapı oluşturduğunu ifade etmiştir. Ayrıca, hamamın debbağhane olarak bilindiği ve buradaki yapının dericilikle ilgilenen tüccarlara ait olduğunu vurgulamıştır. Bu tespitler, gerçekleştirilen arkeolojik kazılar aracılığıyla elde edilen bulgularla desteklenmektedir.
Hamam yapısının mimari özelliklerine dair de değerlendirmelerde bulunan Alagöz, Roma dönemine ait mimarinin izlerini taşıdığını belirtmiştir. 2024 yılı için planlanan çalışmaların verimli geçtiğini dile getiren Alagöz, 2022 yılında sondaj kazılarıyla kısmen ortaya çıkmış olan yapının, 2024 yılı çalışmalarında tam olarak gün ışığına çıkığını ifade etmiştir. Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemleri arasında süreklilik gösteren simetrik planlı hamam yapıları, bu yapıda da belirgin şekilde yer almaktadır.
Bu tarihi yapı, soğukluk, ılıklık, sıcaklık ve hamam suyunun sağlandığı sarnıç bölümleriyle simetrik bir düzen içinde inşa edilmiştir. Alagöz, bu Osmanlı dönemi hamam yapısının Ankara’nın kültürel hayatına önemli bir katkı sağlayacağını, aynı zamanda Roma Tiyatrosu ile birlikte Arkeopark projelerinin, şehri ziyaret edenlerin ilgisini çekeceğini düşünmektedir. Hamamın 18. ve 19. yüzyıl Osmanlı döneminde hizmet vermiş olabileceği düşünülerek, bu alanda yapılacak olan proje ile birlikte daha geniş bir kültürel deneyim sunulması amaçlanmaktadır. Bu bağlamda, Ankara’nın tarihi ve kültürel mirasını zenginleştirecek önemli adımlar atılmaktadır.