0

BEĞENDİM

0

İsrail-Iran Gerilimi ve İzmir Üzerindeki Etkileri

İsrail’in İran’a yönelik gerçekleştirdiği hava saldırılarında, aralarında üst düzey askerler ve bilim insanının bulunduğu birçok İranlı hayatını kaybetmiş, yüzlerce kişi ise yaralanmıştır. Bu konu üzerine değerlendirmelerde bulunan Siyaset Bilimci Dr. Zekiye Seda Sönmez, gerilimin devam etmesi ve bölgesel bir savaşa dönüşmesi halinde İzmir’in ekonomik olarak ciddi zarar görebileceğini ifade etti. İzmir’in liman şehri olması ve dışa açık ihracat ekonomisine sahip olmasından ötürü Orta Doğu pazarındaki belirsizliklerin ticaret hacmini daraltabileceğine dikkat çekti. Sigorta maliyetlerindeki artış, kapanabilecek taşıma rotaları ve lojistik sorunlar da İzmir ekonomisini olumsuz yönde etkileyecek faktörler arasında yer almaktadır.

Sönmez, Ortadoğu’daki İran-İsrail geriliminin sadece bu iki ülkeyi değil, bölgedeki tüm aktörleri doğrudan ve dolaylı olarak etkileyeceğini vurguladı. Türkiye’nin diplomatik ve jeopolitik konumuna dikkat çeken Sönmez, yaşanan olayların Türkiye’yi zor bir denge politikası izlemeye iteceğini belirtti. NATO üyesi olmanın getirdiği Batı ile yakın ilişkiler, İran ile komşu olmanın getirdiği gereksinimlerle dengelenmelidir. Türkiye’nin hem İsrail ile ilişkilerini sürdürmesi hem de İran ile dengeli bir enerji politikası izlemesi gerekiyor. Bu durum, Türkiye’nin arabuluculuk rolünü güçlendirebilir. Ancak güvenlik açısından, doğu sınırında İran’a komşu illerde daha fazla önlem alınması gerekecektir.

İzmir’in turizm ve ihracat ekonomisi açısından olumsuz etkiler yaşaması muhtemeldir. Sönmez, İran-İsrail geriliminin bölgesel bir savaşa dönüşmesi durumunda İzmir’in de etkilenebileceği uyarısında bulundu ve şehrin turizm gelirlerinde azalma yaşanabileceğini öngördü. Orta Doğu pazarındaki etkinliğin azalması, ekonomik daralmaya ve lojistik sorunlara yol açacaktır. Durumun ciddileşmesi, Süveyş Kanalı ve Doğu Akdeniz’de güvenlik risklerini artırabilir, bu da liman güvenliğini doğrudan etkileyebilir. Ayrıca, İran’dan gelen enerji kaynaklarının azalması, doğalgaz açısından bağımlı üretim yerlerinde ekonomik sıkıntılara yol açabilir.

Söz konusu kriz ortamı, İzmir’in sosyal yapısını da etkileyebilir. Sönmez, savaş atmosferinin İzmir’deki hükümete destek üzerinde olumsuz sonuçlar doğuracağını belirtti. İzmir gibi muhalif şehirlerde, iktidarın uygulamaları sorgulanmaya ve halk arasında güvensizlik oluşmaya başlayacaktır. Sivil toplum kuruluşları, barolar ve akademik çevreler, bu tür gerilimlerin toplumsal maliyetine dikkat çekmelidir. Ancak, son günlerde yaşanan kayyumlar ve baskıcı politikalar, muhalif kesimlerin geri adım atmasına yol açmıştır.

Küresel krizlerin bireysel ve toplumsal düzeyde önemli etkiler yarattığını da belirten Sönmez, savaş yorgunluğu hissinin yaygınlaşabileceğini vurguladı. Güvenlik olayları, şehirdeki insanların mekânsal özgürlüğünü kısıtlayabilir ve bu durum “savaş yorgunluğu” hissinin artmasına neden olabilir. Ayrıca İran kaynaklı muhtemel bir göç dalgası, İzmir’i sosyal ve ekonomik krizle yüz yüze bırakabilir. İran’da çıkacak bir rejim krizi ya da savaş, Türkiye’nin yeni bir göç rotası ile karşılaşmasına neden olabilir. Bu durum, sosyal gerginlikleri artıracak, kiralar ve kamu hizmetlerindeki gerilimleri tetikleyecektir.

Dr. Sönmez, büyükşehirlerde göç, barınma, sağlık ve güvenlik konularında kapsamlı kriz yönetim planlarının oluşturulması gerektiğini vurgulayarak, yerel yönetimlerin sosyal hizmet ağlarını güçlendirm