Sivas’ta Üvez Meyvesi: Sağlık ve Anılar

Sivas’ta kendiliğinden yetişen Üvez ağaçları, her iki yılda bir meyve vermektedir. Olgunlaşan meyveler ise Ağustos ve Eylül aylarında toplanarak, çürümeye bırakılmaktadır. Bu çürüyen meyvelerin, kalp ve cilt hastalıkları gibi birçok sağlık sorununa iyi geldiği düşünülmektedir. Aynı zamanda, meyveler ishal vakalarının hızlı bir şekilde çözümünde de kullanılır.

Bir yıl aradan sonra, geçtiğimiz yıllarda, özellikle Ağustos ve Eylül aylarında toplanıp çürümeye bırakılan Üvez meyveleri, Sivas’taki tezgâhlarda yerini almaya başladı. Şifa arayanlar için umut kaynağı olan bu meyvenin, kilosu 100 TL’den satılmaktadır. Sivas’ta aktarlık yapan Orhun Özfidancı, meyvenin birçok hastalığa iyi geldiğini belirterek açıklamalarına devam etti: “Sivas’ta özellikle Koyulhisar ve Suşehri bölgelerinde üretilmektedir. Sindirim sistemi, kalp-damar hastalıkları, tansiyon ve kadın hastalıklarına iyi olduğu gibi düzenli kullanımı cilt bakımına da fayda sağlamaktadır. Bu meyve, her iki yılda bir yetişmekte ve en son biz bu meyveyi 3 yıl önce satmıştık. Kasım, Aralık ve Ocak aylarında çıkarak olgunlaşması beklenmektedir. Sertleşip siyahlaşınca tezgâhlarda satışa sunulmaktadır. Kilosunu 100 liradan satıyoruz.”

Özfidancı ayrıca, Sivas’ta halk arasında birçok bitkinin ve meyvenin yerel isimlerinin olduğunu vurguladı. Tezgâhlarda yerini aldığında oldukça talep gören bu meyve, satışı için sınırlı bir zaman dilimi sunan bir ürün. Satışların Ocak ayının sonlarına kadar devam edeceği ve bu süreçte meyvenin bulununun zorlaştığını da ifade etti. Üvez meyvesinin toplanmasının ve temizlenmesinin zorluğuna da dikkat çeken Özfidancı, “İçilerimizden bazıları çocuklarının sağlığı için, bazıları ise eski günleri hatırlamak için satın alıyor.” dedi.

Üvez meyvesi ile ilgili nostaljik bir anısını paylaşan Salim Kalaycı, “Vez meyvesini çocukluğumdan beri tüketiyorum. Çocukken bu meyvenin yetiştiği ağaç bizim bahçemizde de vardı. Yaklaşık 15 yıl aradan sonra tekrar tatma fırsatım oldu ve çocukluğuma döndüm.” diyerek yaşadığı duygusal bir bağı aktardı. Kalaycı, meyvenin görünüşü ile ilgili olarak halk arasında “Gıdi boku” olarak da adlandırıldığını, bu ismin keçi pisliğine benzetilmesinden kaynaklandığını ifade etti. Üvez meyvesini markette görünce tekrar almayı tercih ettiğini sözlerine ekleyerek, bu meyvenin yerel kültürle olan bağını da vurgulamış oldu.